14.05.2025 - Những ngày đầu hè

#cuocsong 

Từ tháng 12 năm ngoái tới giờ, từ đoạn "cuối thu" đến giờ là đầu mùa hè của năm tiếp theo, mình mới viết blog trở lại. Mình vẫn luôn nghĩ tới việc cập nhật blog, nhưng cuộc sống bận rộn đến nỗi mình chẳng còn mấy thời gian cho bản thân. Tuần này mình "được" nghỉ ốm, nên có thời gian thẩn thơ chút đỉnh.

-

Lần trước mình viết ở đây là khoảng thời gian đầu của hành trình tìm việc làm. Do công việc trước đó mình không phải "đi tìm" nên lần vừa rồi là lần đầu tiên mình thực sự tìm một công việc ở Đức. Cho dù mọi việc đã thuận lợi với mình ngay từ đầu, khi mình ngay lập tức nhận được hơn một lời mời đi làm từ những bộ hồ sơ đầu tiên, toàn bộ quá trình tìm việc khiến mình mất nhiều thời gian và năng lượng nhưng cũng đem lại nhiều điều giá trị. Hành trình này cho mình hiểu thêm về thị trường việc làm và hơn hết là về bản thân mình qua việc quan sát phản ứng của mình ở những tình huống và hoàn cảnh khác nhau. 

Hiện tại, mình có một công việc "ổn định", đủ để mình thấy điềm tĩnh với những lựa chọn và làm chủ tình huống, nhưng hơn hết, điều khiến mình thấy hạnh phúc hơn cả là bản thân vững vàng hơn qua thời gian và ý chí của mình khi theo đuổi điều mình nghĩ là cần thiết mà không hoài nghi về những gì người khác có thể đánh giá ở mình.

-

Từ đầu năm nay mình lại tập trung sâu vào bài vở, đến cuối tháng 3 mình xong bài và cuối tháng 4 mình đã nộp luận án cho khoa - một cột mốc quan trọng trong hành trình làm nghiên cứu sinh. Mình rất cảm động khi các anh chị đồng nghiệp đều bất ngờ và vui mừng khi biết mình đã nộp bài, chắc vì bình thường họ hay thấy mình kiểu bận rộn với công việc hơn là với bài vở 😂.  

Bài nghiên cứu của mình là kết quả của 5 năm làm nghiên cứu sinh và 3 năm trước đó ấp ủ chuẩn bị hướng đi. Có lẽ vì mình "nếm mật nằm gai" qua một thời gian hơi dài so với thông thường nên đoạn cuối của hành trình này với mình lại là khoảng thời gian êm đềm nhất - một điều có hơi khác biệt với số đông. Trong khoảng một năm gần đây, dù mệt mỏi về thể chất do phải làm việc nhiều, nhưng tinh thần của mình tốt hơn rất nhiều so với những năm đầu. 

Trước đây khi đi tìm phương pháp để giải quyết câu hỏi nghiên cứu, mình nhiều lần vui đó rồi buồn đó vì những ngày tưởng như tìm ra cách làm, rồi sau đó kiểm tra lại thì thấy nó không như mình nghĩ. Vòng lặp khẳng định rồi phủ định chính mình cứ diễn ra như vậy, khiến mình căng thẳng kéo dài qua nhiều năm. Tuy nhiên, từ khi mình tìm ra phương pháp khả thi để giải quyết câu hỏi nghiên cứu, tức từ hè năm ngoái, mình đã làm việc hăng say và háo hức hơn, đồng thời cũng tìm tòi với sự chú tâm hơn. Cảm giác này giống như việc mở một hộp quà, chưa biết bên trong cụ thể có gì nhưng mình biết đó là thứ hữu dụng, nên mình cần mở cẩn thận từng bước, với kỹ thuật chính xác và sự tập trung cao. 

Trong quá trình tìm tòi sau đó, tất nhiên cái vòng lặp vui-buồn kia cũng trở lại với mình nhiều lần, nhưng mình đã trải nghiệm đủ để biết nên tập trung vào điều gì: thay vì lung lay vì một hướng đi không có kết quả như mình trông đợi và rồi bỏ đi tìm hướng khác để rồi tiếp tục bế tắc, mình tìm cách để hướng đi đó vẫn có thể khả thi cho vấn đề của mình. Việc hoàn thành nghiên cứu này do vậy không chỉ nằm ở sự kiên định theo đuổi một đề tài, ở việc phát triển chuyên môn cần thiết mà với mình còn là nhờ cách giải quyết khủng hoảng, nhờ nhiều lần tiếp tục "khẳng định" thay vì "phủ định" để biến cái tưởng như có thể thành cái thật sự có thể. 

Trong khoảng mấy tháng cuối cùng viết luận văn, mình cũng tìm lại được niềm vui viết lách. Mình đã viết bài trong sự hân hoan - một điều lạ lùng đến nỗi những người đồng nghiệp thắc mắc tại sao một người có thể vui đến như vậy khi "viết bài", điều mà số đông sinh viên và nghiên cứu sinh cảm thấy khổ sở nhất. Mình trả lời mình vốn là một người thích viết lách, nhưng mấy năm đầu làm nghiên cứu mình chẳng biết phải viết gì vì mình chưa có phương pháp phù hợp và do đó chưa có kết quả để viết. Đó đã là điều khiến mình thấy khổ. Nhưng một khi biết cách làm, mình có thể mệt vì nhiều việc nhưng không thấy khổ sở nữa. Hơn cả không thấy khổ, mình còn thấy vui sướng vì khi được trình bày kết quả của mình ra trên giấy theo những gì mình định hình trong đầu và làm việc trong nhiều năm. Đó là một niềm vui đơn thuần của người viết, cùng với niềm vui của một người làm nghiên cứu khoa học.

-

À mà bài viết này thật ra mình định kể về cây dâu tây trên ban công. 

Cây dâu tây này tụi mình trồng từ bốn năm trước. Mùa dâu đầu tiên mình thu hoạch được vài trái, chủ yếu là trái có sẵn khi mua cây về trồng. Mùa thứ hai và thứ ba mình không nhớ lắm - vì mấy năm rồi do công việc nên mình thường bận rộn mùa hè, nhưng có lẽ cũng hái được vài trái. Đến mùa thứ tư, tức là năm ngoái, mình quá bận nên bỏ lơ cây cối gần như cả năm, nghĩ rằng vì vậy cây dâu cũng không lên lại nữa. Vậy mà cuối hè mình tình cờ kiểm tra chậu thì thấy cây dâu còn đó, thậm chí còn sót lại một trái dâu ngọt lịm khiến mình bất ngờ.

Năm nay mình không có mấy thời gian, nhưng đã dọn dẹp ban công cho gọn từ cuối xuân và chỉ để lại vài chậu cây trồng mình thực sự cần và có thể chăm sóc được. Nhờ vậy mà mới đầu mùa, cây dâu đã ra nhiều hoa và cho nhiều trái hơn hẳn các năm trước. Giờ thì mình tưới nước và quan sát mỗi ngày, ngắm nghía hoa của cây dâu mà sau bốn năm trồng mình mới biết hình dáng hoa, ngắm mấy trái dâu lớn dần từ nhụy, rồi chuyển từ màu xanh sang màu vàng nhạt. Mình cũng không chắc năm nay dâu có ngọt như năm ngoái không, hay được bao nhiêu quả, lớn nhỏ ra sao, nhưng việc tưới nước và ngắm nghía mấy quả dâu giừo là niềm vui nho nhỏ mỗi ngày của mình.